بورس کالا
آشنایی با بورس کالا
به لحاظ تاریخی سابقه بورس کالای ایران به دو سازمان مجزا برمیگردد، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران، که در شهریورماه سال 1382، فعاليت خود را آغاز کرد و همچنين سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی ایران، که در شهریورماه سال 1383، شروع به فعاليت نمود. شرکت بورس کالای ایران (سهامی عام) بر اساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه 1384 مجلس شورای اسلامی تأسيس شده است. کليه عمليات و فعاليت های اجرائی سازمانهای کارگزاران بورس فلزات تهران و کارگزاران بورس کالای کشاورزی ایران از مهر ماه 1386 به شرکت بورس کالای ایران (سهامی عام) انتقال و فعاليت شرکت از تاریخ مذکور آغاز گردیده است. این شرکت دارای تالارهای معاملاتی در شهرهای تهران و کيش میباشد که معاملات صادراتی در محل تالار کيش انجام میشود. شرکت از مهر 1390 در بازار پایه شرکت فرابورس پذیرفته شده که در آذر 1395 به بازار پایه «الف» فرابورس، در بهمن 1397 به تابلوی فرعی بازار اول بورس اوراق بهادار تهران و سپس در مهر سال 1400 به بازار اول تابلوی اصلی بورس اوراق بهادار تهران منتقل گردید. بدین ترتيب، هماکنون بورس کالای ایران با تجربهای طولانی، بستری مناسب برای معاملات انواع محصولات صنعتی و معدنی، محصولات پتروشيمی و فرآوردههای نفتی و محصولات کشاورزی در قالب قراردادهای نقد، نسيه، سلف و کشف پریميوم در بازار معاملات فيزیکی و فرعی فراهم کرده است. همچنين در این بورس، معاملات ابزارهای نوین مالی ازجمله قرارداد آتی، قرارداد اختيار معامله، گواهی سپرده کالایی، سلف موازی استاندارد و صندوقهای کالایی بر روی کالاهای مختلف در حال انجام میباشد.
بازار فیزیکی
در این بازار چهار گروه کالایی اصلی مورد معامله قرار میگيرند: محصولات صنعتی و معدنی، محصولات پتروشيمی، فرآوردههای نفتی و محصولات کشاورزی. روشهای معاملاتی در این بازار شامل چهار نوع قرارداد نقدی، نسيه، سلف و کشف پریميوم است که به سه روش نقدی، اعتباری و روش ترکيبی (نقدی/ اعتباری) تسویه میشوند. معاملات نقدی سادهترین شکل معاملات در بازار فيزیکی است.
بازار فرعی
معاملات بازار فرعی بورس کالاي ایران همانند بازار فیزیکی انجام میگیرد، با این تفاوت که در آن کالاهایی مورد معامله قرار میگیرند که به دلیل عدم دارا بودن ویژگی تداوم عرضه یا استانداردپذیري، امکان پذیرش و معامله در بازار اصلی معاملات کالاهاي فیزیکی بورس کالاي ایران را دارا نیستند. از مهمترین مزایاي عرضه کالاها در بازار فرعی میتوان به کشف قیمت شفاف و منصفانه، امکان نظارت متمرکز بر معاملات و سرعت بخشیدن به مراحل آنها اشاره کرد. براساس دستورالعمل بازار فرعی بورس کالاي ایران، اموال غیرمنقول و کالاهایی که طبق مقررات، شرایط پذیرش در بازار معاملات کالاي فیزیکی را از دست میدهند نیز از جمله کالاهایی هستند که امکان معامله در بازار فرعی بورس کالا را دارند.
بازار مشتقه
ابزارهاي تعریف شده در این بازار عمدتاً با هدف مدیریت ریسک نوسان قیمت طراحی شدهاند. دو ابزار مشتقه اصلی یعنی قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله که متعارفترین ابزارهاي جهانی مدیریت ریسک به شمار میروند در بورس کالاي ایران معرفی شده است که به صورت پیوسته و روزانه مورد معامله قرار میگیرند.
نحوه دریافت کد معاملات کالا
همان طور که گفته شد، دریافت کد بورس کالا پیش نیاز ورود به بازار بورس کالا است. کد بورس کالا با کدهای معاملاتی دیگر همچون کد انرژی و کد معاملات اوراق بهادار متفاوت است.
مراحل دریافت کد بورس کالا برای افراد حقیقی و حقوقی متفاوت است. ثبت نام کد بورس کالا برای متقاضیان حقیقی به صورت غیرحضوری و برای متقاضیان حقوقی به صورت حضوری و مراجعه به شعب کارگزاری است.
مراحل ثبت نام کد بورس کالا برای افراد حقیقی به شرح زیر است:
- ثبت نام در سجام به نشانی https://www.sejam.ir/
- احراز هویت غیرحضوری و دریافت کد بورسی (اگر از قبل کدبورسی را دریافت کرده باشید، نیاز به ثبت نام مجدد نیست و از مرحله 3 به بعد را طی کنید)
مراجعه به سایت https://ebidar.ebgo.ir/Login
- انتخاب گزینه «اخذ کد آنلاین در بورس کالا» و سپس وارد کردن کد ملی
- درج اطلاعات و بارگذاری مدارک مورد نیاز
- افتتاح حساب وکالتی
- وارد کردن مشخصات حساب وکالتی
- دریافت پیامک مبنی بر کد معاملاتی بورس کالا
مراحل ثبت نام کد بورس کالا برای افراد حقوقی
افراد حقیقی به صورت غیرحضوری کد بورس کالا دریافت میکنند اما افراد حقوقی باید مدارک مورد نیاز را به یکی از شعب کارگزاری تحویل دهند. افراد حقوقی باید مدارک زیر را به شعب ارائه دهند:
- آخرین اظهارنامه مالیاتی حسابرسی شده
- معرفی نماینده شرکت جهت سفارش دادن در سربرگ شرکت
- آگهی تاسیس شرکت
- آگهی آخرین تغییرات شرکت
- اساسنامه شرکت
- کپی کارت ملی و شناسنامه مدیرعامل و اعضای هیات مدیره
نحوه معامله در بورس کالا
1- در ابتدا باید متقاضی، مبلغ معامله را در حساب وکالتی واریز سپس درخواست خرید و یا فروش را به کارگزار اعلام نماید و در ادامه کارگزار سفارش مشتری را در تالار معاملات قرار دهد.
2- در گام دوم، سفارش متقاضی در تالار معاملات بورس کالا ثبت میگردد و به روش حراج آماده معامله خواهد بود.
3- در قدم سوم و بعد از ثبت سفارش، داد و ستد آغاز خواهد شد، سپس گزارش نهایی که شامل وضعیت سپرده های لازم، کارمزد معامله و تسویه روزانه می باشد برای کارگزار فرستاده میشود.
4- در نهایت اتاق پایاپای، حساب های خود را با کارگزاری، تسویه کرده و متقابلا کارگزار هم حساب خود را با متقاضی تسویه می کند و در انتهای آگهی انجام معامله برای متقاضی فرستاده خواهد شد.
نکته : معاملات تمام کالا ها را در سایت https://ebidar.ebgo.ir/ می توانید انجام دهید .
مشاهده روند و تابلو معاملات کالا
آمار معاملات فیزیکی بورس کالا، تابلوی معاملات برخط بازارفیزیکی بورس کالا ایران و اطلاعیه عرضه بورس کالا سه موضوع مهمی است که هر فرد پیش از ورود به این بازار باید با آن آشنا شود.
در آمار معاملات فیزیکی بورس کالا، اطلاعات انتشار تمام کالاها به تفکیک گروه های اصلی و زیرگروهها آورده شده است. متقاضیان با استفاده از سایت ime.co.ir میتوانند از زمان عرضه این محصولات مطلع شوند.
پس از اطلاع از زمان عرضه محصول، توجه به اطلاعیه عرضه بورس کالا که مشخصات کالا و زمان تحویل آن آورده شده است، الزامی میباشد.
هر یک از بازارهای مالی دارای یک تابلوی معاملاتی است که روند معامله محصولات به صورت آنلاین نمایش داده میشود. برای مشاهده تابلوی معاملات بر خط بازار فیزیکی بورس کالا به نشانی tts.ime.co.ir مراجعه کنید.
**جهت مطالعه بیشتر در حوزه بورس کالا و مشاهده تابلوهای بورس کالا میتوانید وارد لینک زیر شوید**
https://www.ime.co.ir/
به روز شده در: 17/01/2025
خیلی ممنون!